Geschiedenis van Rijlust

De historie van de ijsverenging van Zwiggelte begint in januari 1929. Op het in een heidegebied ten noorden van Zwiggelte gelegen ‘Noordveen’, een veenplas die bij voldoende regenval onderliep, werd in de winters reeds geschaatst. Er was echter behoefte aan een vereniging die de zorg voor de baan op zich zou nemen en wedstrijden kon organiseren. De oprichting vond plaats in café Houving op 7 januari, dhr. H.O. Ebens werd gekozen tot voorzitter en 24 leden melden zich direct aan. Meteen de dag erna vonden reeds de eerste wedstrijden voor de jeugd van Zwiggelte al plaats! De activiteiten van het ijverige bestuur van de nog jonge vereniging hadden vooral tot doel om de watertoevoer naar de baan te bewerkstelligen en om het water daar vast te houden. Dit betekende regelmatig nieuwe sloten graven en dammen leggen, maar ook verhoogde gedeeltes op de baan afgraven.

Tot 1935 kon alleen geschaatst worden als voor de vorstperiode zich voldoende hemelwater op de baan had verzameld. Dit verbeterde toen in dat jaar een pomp beschikbaar kwam. Opvallend is het dat bij grote werkzaamheden of investeringen de vereniging een verloting, bazaar of buitengewone ledenvergadering organiseerde om aan het benodigde geld te komen. Zodra er ijs op de baan lag werden er wedstrijden georganiseerd. Niet alleen voor de jeugd of de mannen, ook de dames gingen de onderlinge strijd aan wie de snelste was. Enige namen die in de jaren 30  en 40 regelmatig op de kampioenstrofee prijken zijn B. Smeenge, R. de Lange en N. v.d. Ploeg. Overigens heet in die dagen degene die de tweede plaats bezet de ‘reserve kampioen’. De leden zijn actief bij de vereniging betrokken en steken graag een handje toe. Als er sneeuw op de baan ligt is het voldoende om de boerhoorn te blazen en al snel melden ze zich met sneeuwschuivers op de baan. Begin 2010 gebeurde dit voor het laatst, maar toen werden mensen gemobiliseerd via de website en e-mail…

Wanneer in 1950 eigenaar Wolting besluit het heidegebied te gaan ontginnen gaat het bestuur op zoek naar een andere locatie voor de baan. Nadat dit een paar jaar op een problematische plek is geprobeerd dient een ruilverkaveling de mogelijkheid om op de ‘Noordgoorn’ een baan aan te leggen, wat als een ideale locatie wordt gezien. De werkzaamheden starten in 1956, en een jaar later opent burgemeester J. Makken de nieuwe baan op de plaats waar deze vandaag de dag nog aanwezig is. Datzelfde jaar wordt een ijstent gefabriceerd van ‘autokisten hout’, en komt er verlichting op de baan. Er wordt goed gebruik gemaakt van de nieuwe ijsbaan, zo valt te lezen dat in seizoen 1962-1963 er 16 wedstrijden zijn verreden, met in totaal 419 deelnemers en een prijzenpot van maar liefst fl. 1030,=. In 1971 bouwt men de vervallen ijstent om tot een volwaardige kantine. Om extra opbrengsten te realiseren verhuurt men dit gedurende de zomermaanden aan de jagerscombinatie. De ijzeren lichtmasten zijn in 1975 voor een prikkie aangeschaft, maar het duurt tot 1978 voordat ze allemaal geplaatst zijn. De ruilverkaveling in 1976 betekent dat er nieuwe sloten voor afwatering van de belendende percelen komen, en een duiker met verstelbare schuif zorgt voor een goede afloop van het water. Een elektrische pomp moet de watertoevoer gaan verbeteren. In 1986(?) wordt een waterput aangelegd zodat het water niet langer via sloten naar de baan hoeft te komen.
De laatste 10 jaar zijn er een aantal verbeteringen aangebracht, zo zijn de lichtmasten vervangen (2002), drainage aangelegd voor een snelle afwatering, en is de Goornweg mooi geasfalteerd (2010). De belangrijkste verandering is zonder twijfel de bouw van de multifunctionele accommodatie ’t Ieshokkie, welke in 2006 gereed is gekomen. Het gebouw is met inzet van vele dorpsgenoten en volledig in eigen beheer gerealiseerd, iets waar menigeen nog met trots op terugkijkt.

Helaas merkt de vereniging dat de belangstelling voor het schaatsen op de ijsbaan begint terug te lopen. Waar vroeger de dagen waarop de baan geopend was druk bezocht werden door alle dorpelingen zijn tegenwoordig vooral fanatieke schaatsers en plaatselijke jeugd op de baan te vinden. Ook het ledental loopt langzaam terug. Toch wil de vereniging er alles aan doen om de ijsbaan voor Zwiggelte te behouden. Een ijsbaan en vereniging met een historie van 83 jaar, daar mag ons dorp best trots op zijn!